Trong bối cảnh đô thị hóa đang làm thay đổi diện mạo các làng quê, dự án Long Biên Villa của APDI Architecture đặt mục tiêu bảo tồn tinh thần bản địa và kiến tạo một không gian sống nuôi dưỡng nhịp sống gia đình đa thế hệ. Thay vì xây dựng một khối nhà lớn, công trình được phân chia thành nhiều khối nhỏ, liên kết khéo léo qua hệ thống sân, hiên, giếng trời và vườn, tạo sự linh hoạt và hòa nhập tự nhiên với cảnh quan. Không gian được tổ chức linh hoạt theo chiều đứng, đảm bảo sự tương tác tự nhiên giữa các thế hệ nhưng vẫn duy trì độc lập cá nhân, đồng thời giữ gìn các yếu tố ký ức như cây cổ thụ. Thiết kế ưu tiên thông gió tự nhiên, điều tiết vi khí hậu và sử dụng vật liệu bản địa, kế thừa tinh thần kiến trúc truyền thống một cách đương đại, minh chứng cho sự cân bằng giữa tiện nghi hiện đại và bản sắc văn hóa.
Nội dung
Không gian sống trong bối cảnh làng đô thị hóa
Sự chuyển mình mạnh mẽ của các vùng ven đô đang dần làm thay đổi diện mạo của nhiều làng xóm truyền thống. Những ngôi nhà mới, với kích thước đồ sộ và hình khối táo bạo, đôi khi trở nên lạc lõng, phá vỡ cấu trúc không gian và thói quen sinh hoạt cộng đồng vốn có.

Khuôn viên nhà được bao phủ bởi cây xanh.
Trên nền đất mà gia đình đã gắn bó qua nhiều thế hệ tại Long Biên (Hà Nội), dự án Long Biên Villa được thiết kế với mục tiêu bảo tồn tinh thần bản địa, vượt xa việc đơn thuần thay thế một ngôi nhà cũ bằng một hình thức mới.
Văn phòng APDI Architecture tiếp cận công trình bằng triết lý kiến trúc phải nuôi dưỡng lối sống, thay vì chỉ tạo dựng một vật thể vô tri.
Đại diện Văn phòng APDI Architecture chia sẻ: “Thiết kế nhà ở cho ba thế hệ không chỉ dừng lại ở việc phân chia phòng ốc và diện tích. Điều quan trọng là phải kiến tạo được nhịp sống gia đình – nơi các thế hệ có thể tương tác tự nhiên, nhưng vẫn đảm bảo sự độc lập cá nhân”.

Việc giữ lại cây ăn quả lâu năm không chỉ là điểm tựa ký ức mà còn là trung tâm kết nối các không gian.
Thay vì xây dựng một khối nhà lớn đơn lẻ, đội ngũ thiết kế của APDI Architecture đã phân chia công trình thành nhiều khối nhỏ, liên kết khéo léo qua hệ thống sân, hiên, giếng trời và vườn.
Cách tổ chức không gian đặc – rỗng này mang lại sự linh hoạt vượt trội, đồng thời giúp công trình hòa nhập một cách tự nhiên với cảnh quan xung quanh.
“Ký ức không phải là thứ để mô tả bằng hình thức mà phải được nuôi dưỡng trong không gian sống. Việc giữ lại hai cây cổ thụ không chỉ là sự tôn trọng lịch sử của nơi ở mà còn là trục kết nối cảm xúc giữa các thế hệ”, đại diện APDI Architecture nhấn mạnh.
Tổ chức không gian theo nhịp sống đa thế hệ
Không gian được bố trí linh hoạt theo chiều đứng, đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng thế hệ. Tầng một được dành cho ông bà với mặt bằng liền mạch, hạn chế tối đa bậc cấp, ưu tiên ánh sáng tự nhiên và sự thuận tiện trong di chuyển.

Tầng hai là khoảng giao thoa của gia đình, nơi diễn ra sinh hoạt chung, thư viện và sân chơi ngoài trời của trẻ nhỏ.
Phòng khách, phòng bếp và bàn ăn được thiết kế mở ra sân và hiên, đảm bảo sự thông thoáng tối đa và gợi mở một nhịp sống gần gũi với thiên nhiên.
Tầng hai được bố trí như khu vực sinh hoạt chung đa năng, tích hợp thư viện và sân chơi ngoài trời, nhằm duy trì sự gắn kết và nhịp sống ấm cúng giữa các thành viên trong gia đình.

Không gian vui chơi dành cho trẻ nhỏ.
Không gian riêng tư của bố mẹ và các con lớn được khéo léo sắp đặt trên tầng ba và tầng lửng, với sự đan xen của ban công, vườn treo và khoảng thông tầng, vừa đảm bảo sự riêng tư cần thiết vừa duy trì sự kết nối giữa các thành viên.
Văn phòng APDI Architecture nhận định: “Nhà đa thế hệ cần tránh hai thái cực: một là quá đóng kín, hai là quá mở, dẫn đến mất đi sự riêng tư của mỗi cá nhân. Chúng tôi giải quyết vấn đề này bằng cách phân lớp không gian theo chiều đứng, nhưng luôn duy trì các điểm gặp gỡ tự nhiên”.

Phòng ngủ của bố mẹ tại tầng 3 được thiết kế hài hoà, theo phong cách tối giản.
Giải pháp vi khí hậu phù hợp vùng Bắc Bộ
Công trình ưu tiên tối đa thông gió tự nhiên nhờ hệ thống giếng trời và cửa lệch tầng độc đáo. Mái đua và lam che nắng được tính toán kỹ lưỡng giúp hạn chế bức xạ trực tiếp, trong khi lớp cây xanh và sân hiên đóng vai trò điều tiết vi khí hậu hiệu quả. Nhờ vậy, ngôi nhà giảm thiểu sự phụ thuộc vào các thiết bị cơ nhiệt, duy trì môi trường sống dễ chịu quanh năm.

Gạch trần, gỗ và bê tông xám được sử dụng theo cách giản dị nhưng tinh gọn, tạo cảm giác quen thuộc mà vẫn hiện đại.
Long Biên Villa không mô phỏng rập khuôn hình thức kiến trúc truyền thống mà kế thừa sâu sắc tinh thần của nó thông qua cách tổ chức không gian và lựa chọn vật liệu bản địa.
Gạch trần, gỗ và bê tông xám được sử dụng một cách giản dị nhưng tinh tế, tạo cảm giác thân thuộc mà vẫn mang đậm hơi thở đương đại.
Cấu trúc cổng – sân – hiên – nhà, vốn là đặc trưng của nhà ở truyền thống, được tái hiện bằng ngôn ngữ kiến trúc mới, phù hợp với đời sống hiện đại nhưng không hề tách rời cội nguồn.

Long Biên Villa mở ra một hướng tiếp cận kiến trúc bền vững, nhân văn và phù hợp với môi trường sống ven đô hiện nay.
Long Biên Villa minh chứng rằng nhà ở đa thế hệ trong bối cảnh đô thị hóa hoàn toàn có thể đạt được sự cân bằng tinh tế giữa tiện nghi hiện đại và bản sắc văn hóa. Bằng việc đặt trọng tâm vào tổ chức không gian, nhịp sống gia đình và ký ức cư trú, công trình đã mở ra một hướng tiếp cận kiến trúc bền vững, nhân văn và phù hợp với môi trường sống ven đô ngày nay.


